PSYCHOANALIZA JUNGOWSKA
Spotkanie dwóch osobowości jest podobne do kontaktu dwóch chemicznych substancji – jeżeli zachodzi interakcja, obie zostają przemienione.
C. G. Jung
Psychoanaliza jungowska jest współczesną nazwą dla klinicznego zastosowania psychologii analitycznej, zapoczątkowanej przez Carla Gustawa Junga. Analityczną psychologię od początków jej istnienia do dnia dzisiejszego charakteryzowała różnorodność, zarówno jeżeli chodzi o międzynarodowe pochodzenie osób, towarzyszących jej rozwojowi, jak i o współpracę pomiędzy wieloma różnorodnymi dyscyplinami wiedzy, będącej jej częścią od początku jej historii do dnia dzisiejszego.
Współczesne myślenie w dziedzinie psychoanalizy jungowskiej ogniskuje się nadal wokół postaci C.G. Junga. Dwadzieścia tomów Collected Works (Dzieł zebranych) Junga wraz z kilkoma opublikowanymi tomami jego listów, seminariami, które odbywały się w Zurichu i za granicą oraz kilkoma kolekcjami jego innych pism tworzą uznaną podstawę dla budowania teorii i rozumienia praktyki jungowskiej. Nowatorska intuicja Junga – rozumienie psychiki jako nieustannie rozwijającej się, zmieniającej i zorientowanej na cel – dążącej do indywiduacji – pozostaje kluczowym założeniem, wokół którego ogniskuje się wszystko inne. To właśnie jego długotrwałe i uważne budowanie rozumienia psychiki jako celowej i całościowej, ukierunkowanej przez jaźń, która jest przewodnikiem, i zawiaduje procesami życiowymi, stało się kluczową inspiracją dla tysięcy publikacji innych autorów (Stein, 2010).
Idee te są nadal przewodnimi myślami w psychoanalizie jungowskiej, tak samo jak były dla dwóch pierwszych pokoleń jungistów, a założenie istnienia jaźni i znaczenia jej aktywności w przebiegu procesu terapii stanowi kluczowe pojęcie współczesnej psychoanalizy jungowskiej, wyróżniające ją od innych podjeść i dające początek innego rodzaju pracy klinicznej. Łączy ono również rozmaite nurty w obrębie samej psychologii analitycznej. (Astor, 1995).
Psychoanalityk jungowski stara się raczej podążać za naturalnym wyłanianiem się jaźni w psychice niż narzucać program poprawy funkcjonowania ego czy chirurgicznego usuwania patologicznych struktur. Zakładając istnienie w psychice pacjenta zorientowanego na cel elementu, zadaniem analityka staje się stworzenie warunków, w których może on dojść do głosu. Psychoanaliza jungowska stosuje wiele metod, które są ukierunkowane na zrealizowanie tego celu. Nie chodzi w niej o stworzenie stałego stanu absolutnej świadomości, a raczej o jej przebłyski i rozwój wolności myślenia i używania wyobraźni. I choć czasem nawiązanie kontaktu z leczącymi tendencjami stanowi bardzo trudną pracę, polegającą na przepracowywaniu oporu i obron rozmaitego rodzaju, szczególnie tych o prymitywnych postaciach, podejście to zakłada, że leczące tendencje mogą działać na głęboko nieświadomym poziomie, a pacjent potrzebuje przestrzeni, aby znaleźć do nich dostęp, rolą zaś analityka jest stworzenie warunków, w których mogą się one uaktywnić (Colman, 2010).
Psychoanaliza jungowska stanowi dialektyczny proces pomiędzy świadomym a nieświadomym i pomiędzy dwoma osobami biorącymi w nim udział. Pozwala on na stopniowe budowanie poczucia całkowitości w obszarach osobowym i archetypowym. Jej koniec nie stanowi jedynie “lepszego funkcjonowania” czy “poprawienia sposobów radzenia sobie”, ani też nie chodzi w nim o zwiększone poczucie szczęścia, dobrostanu czy poczucia własnej wartości, choć są to ważne produkty uboczne, znaczenia których nie można przecenić. Najważniejszym rezultatem jest świadomość wzorców osobowego życia, zakorzenionych głęboko w psychice jako całości, w jaźni, przynoszącej szeroką perspektywę na osobowy, kulturowy i historyczny kontekst własnego życia (Stein, 2010).
Tworząc swoją teorię Jung podkreślał znaczenie indywidualnej odpowiedzialności i indywidualnego działania wskazując na znaczenie kreatywnej relacji z procesem nieświadomym, a jego własne, osobiste oddanie tej drodze stanowi najpiękniejszą ilustrację tego, co może zostać odkryte w psychice, gdy spotyka ona samą siebie (Salman, 2008).
Więcej o analizie jungowskiej można przeczytać na stronie Polskiego Towarzystwa Psychoanalizy Jungowskiej